AGRESSIVE PATEN DÜNYASINA GİRİŞ
Yazı: Suat KUMAŞ
Editör\Düzenleyen: Onur AKIN
Fotoğraflar: Serdar MERİÇ ve İnternet
onur@boardridermag.com
mustafaonurakin@gmail.com
Paten, altında tekerlek olan ayakkabıdır çoğu insan için ve tekerleklerin boyutu, sayısı ya da özelliği fark etmez onlar için. Aslında bu kadar basit değildir tabii ki! Paten de diğer extreme sporlarda olduğu gibi kendi içinde türlere ayrılır ve her türün amacı ve özellikleri de farklıdır. Paten çeşitlerini ve paten sürüş türlerini sizlere tanıtmadan önce patenin tarihsel gelişimine de kısaca değinelim istedik.
Tarihte paten ilk kez 1760 yılında Belçika’nın Liege kentinde yaşayan Joseph MERLIN tarafından bir baloda kullanıldı ancak hızından dolayı frenleme yapamadığı için büyük bir kaza ile sonuçlanan bu ilk denemeden sonra uzunca bir süre kimse patenle ilgilenmedi. 1823 yılında Londra’da yaşayan Robert John TYERS, “VOLİTOS” ismini verdiği patenleriyle bir gösteri düzenledi. Bu gösteride kullandığı paten, ayakkabının altına şerit şeklinde dizilmiş dört adet tekerlekten oluşuyordu. İşte bu gösteri günümüzdeki patenlerin doğuşunun başlangıcı kabul edilir; çünkü aynı yıl içinde yani 22 NİSAN 1823’de “AYAKKABILARIN ALTINA TAKILARAK, ZEVK YA DA ULAŞIM İÇİN KULLANILAN YARARLI BİR AYGITTIR” ibaresi ile “PATENT” i alınmıştır. Oldukça yavaş bir gelişim gösteren paten, 1846 yılında Paris’te sergilenen bir operanın buz dansı sahnesinde buza uyarlanmış haliyle tekrar kullanıldı. Patenin gelişim süreci yine yıllara yayılırken 1863 yılında New York’ta yaşayan James PLİMPTON, farklı tasarımlar geliştirerek Amerika’da yeni bir çılgınlığın başlangıcına imza attı. Plimpton’un geliştirdiği bu patende denge unsuru çok iyi ayarlandığı için bir çok farklı amaçla –hareketler yapmak- kullanılabilmeye olanak sağlıyordu. Amerika’da çılgınlık derecesinde artış gösteren paten, doğduğu yer olan Avrupa’ya ise farklılaştırılarak 1870 li yıllarda geri döndü. 1900 lu yıllarda Amerika’da yüzlerce Rollerskate alanının açılmasıyla paten sporu yavaş yavaş şekillenmeye başladı. Günümüzdeki modern patenin oluşumunda en büyük dönüm noktası kabul edilen olay ise 1980 yılında Scott ve Brennan OLSON kardeşler tarafından kurulan “ROLLERBLADE” şirketidir. Bunun dışında rekabet ile birlikte “K2” ve “OXYGEN” firmaları da paten dünyasının gelişmesine birçok katkı sağlamışlardır ancak günümüzde “inline skate (tek hatta dizilmiş tekerlek düzenli patenler)” adı rollerblade ile bütünleşmiş olarak kabul edilmektedir.
PATEN ÇEŞİTLERİ
Fitness Paten: Ulaşım ve spor için kullanılır. Görünüm olarak kullandığımız bir spor ayakkabının altına sonradan tekerlek monte edilmiş gibidir. Tekerleri 72mm ve üstü çaplardadır.
Hız Pateni: Profesyonel amaçlı kullanılır. Hafiflerdir. Tekerleri 100 mm civarındadır. Yüksek dönüş sağlayan Abec9 rulmanlar kullanılır.
Hokey Pateni: Street hokey oynamak için üretilmişlerdir. Ayağı tamamen sarar. Tekerleklerin dizilişi fitness patene göre daha farklıdır.
Offroad Paten: Düz yol olmayan her yerde kullanmak için birebirdir. Havalı tekerlekleri olabilir. Küçük - büyük hiçbir engel sizi durduramaz.
Slalom Pateni: Slalom ve Freestyle slalom için üretilmiştir. Frame** in yeri değiştirilebilir. Sağa sola ve öne arkaya kaydırılabilir. Tekerlek diziliminde değişik kombinasyonlar kullanılır. Slalom manevralarını yapabilmek için özel ayrıntıları vardır.
**frame: Patenlerde, paten botunun altında bulunan ve tekerleklerin takılı olduğu parçanın adıdır..
Agresif Paten: Sert ve koruyucu bir dış botu vardır. Frameleri alçak , tekerlekleri sert ve küçüktür. Teker profili diğer tekerlere göre daha düzdür. Framelerin ortasında grind için bir boşluk bulunur. Bazı frameler 2 tekerlek olabilmektedir.
Buz Pateni: Patenin buz üzerinde kullanımı için uyarlanmış halidir.
Türkiye’de ve dünyada patenciler arasında kullanılan en yaygın paten çeşidi hiç kuşkusuz Aggressive Inline Skate. Yaygın olan bu çeşit hakkında sizlere daha ayrıntılı bilgiler sunuyoruz.
1980 yılı Aggressive Skate 'in doğuşu kabul edilmektedir. Önceleri patenciler bazı engellerin üzerinden atlıyor, havada spinler atıyorlardı. Agresif patenlerin ortaya çıkışı; düz yollarda gitmek, bir şeylerin üzerinden atlamak ya da havada taklalar atmanın ötesinde eğimlerden, duvarlardan, merdiven korkuluklarından patenlerin tekerlek ve frame denilen kısımlarını kaydırarak, daha adrenalin dolu extreme hareketler yapmaya dayanmaktadır. Bu anlamda 1980li yıllarda kaykay ve paten teknik terimi olarak kullanılan “Grind ” hareketinin patenle yapılmasından sonra 1980 – 1990 yılları arasında bir çok hareket bulundu. Agresif patende bulunan ilk grind "Frontside" adı verilen hareket oldu. Bu hareketlerin yapılması hem normal patenleri yıpratıyor hem de insan vücudunda ciddi sakatlıklar bırakabiliyordu. İlk agresif patenler bu iş için yeterli olamayabiliyordu. Bunun üzerine paten görünümleri ve özellikleri de hızla değişmeye başladı ve günümüzdeki, kaba ama aynı zamanda güzel görünüşlü, sağlam, çok korunaklı ve bu işe daha uygun modeller yapılmaya başladı. Bununla birlikte kayılacak mekan çeşitliliği de arttıkça sürüş tarzı denilen olgular ortaya çıktı. Buna göre Aggressive Paten sürüş olarak 3’e ayrılmaktadır:
1-Vert: Halfpipe denilen yarım borularda paten sürmek vert olarak geçer.
2-Park: Skateparklardaki diğer rampalarda ve kurulu ekipmanlarda paten kaymak olarak geçer.
3-Street: Gerçek dünyada sokaklarda kaymak, yüksek yerlerden atlamak, Spimler atmak, Raillarda, curblerde, handrail ve ledgelerde kaymak olarak geçer.
Agresif paten kaymak oldukça emek isteyen, zor, zahmetli ve bir o kadar da tehlikelidir. Bu sebeplerden dolayı yeni hareketlere başlamadan önce, yeterli tecrübeye sahip olduğunuza inanmanız gereklidir. Tecrübenize göre uygun hareketler çalışmanız yerinde olur. Düşüşlerden dolayı sakatlanmanızı en aza indirgeyecek olan korumalıklar(kask, dizlik, dirseklik, bileklik) kullanmamak riski artırır ve tamamen kendi tercihinizdir. Her zaman korumalarla kaymak ve sizden daha iyi teknik ve tecrübeye sahip olan patencilerle birlikte vakit geçirmek hem hareketleri daha kısada öğrenmenize hem de bilgi sahibi olmanıza olanak sağlayacaktır.
Ülkemizde agresif patenin gelişimi diğer extreme sporlarda olduğu gibi oldukça yavaştır. Bunun başlıca nedeni de hiç şüphesiz yeteri kadar skatepark olmayışıdır. Her zaman her şeyde ve diğer extreme sporlarda olduğu gibi bu işle ilgilenenlerin belli başlı büyük şehirlerde toplanmış olması ve Türkiye’deki diğer şehirlerde bu sporun yapılmayışı üzücü bir durumdur.
Agresif patene başlamak için gerekli olan tek şey istemenizdir. Bunun dışında zaten paten tecrübeniz varsa gelişiminiz de bir o kadar hızlı olacaktır. Etrafınızdaki patencilerle tanışmanız ve beraber yeni şeyler yapmanız da sizi geliştirdiği gibi pateni de geliştirecektir. Ayrıca internet sayesinde bir çok site ve forum sayfasından bilgi paylaşımında bulunarak da gelişebilirsiniz. Paten kayıyorsanız kaymaya devam edin, kaymak istiyorsanız araştırın, yardım alın, öğrenin ve bir daha sakın bırakmayın!
Bu yazı 2008 yılında Boardridermag Dergisi'nde, www.skateboardturkiye.com-www.skateboardtr.com sitesinde ve bir çok web sitesinde yayınlanmıştır. İzin alınmadan ve yazar ismi belirtilmeden başka yerlerde kullanılamaz!
Editör\Düzenleyen: Onur AKIN
Fotoğraflar: Serdar MERİÇ ve İnternet
onur@boardridermag.com
mustafaonurakin@gmail.com
Paten, altında tekerlek olan ayakkabıdır çoğu insan için ve tekerleklerin boyutu, sayısı ya da özelliği fark etmez onlar için. Aslında bu kadar basit değildir tabii ki! Paten de diğer extreme sporlarda olduğu gibi kendi içinde türlere ayrılır ve her türün amacı ve özellikleri de farklıdır. Paten çeşitlerini ve paten sürüş türlerini sizlere tanıtmadan önce patenin tarihsel gelişimine de kısaca değinelim istedik.
Tarihte paten ilk kez 1760 yılında Belçika’nın Liege kentinde yaşayan Joseph MERLIN tarafından bir baloda kullanıldı ancak hızından dolayı frenleme yapamadığı için büyük bir kaza ile sonuçlanan bu ilk denemeden sonra uzunca bir süre kimse patenle ilgilenmedi. 1823 yılında Londra’da yaşayan Robert John TYERS, “VOLİTOS” ismini verdiği patenleriyle bir gösteri düzenledi. Bu gösteride kullandığı paten, ayakkabının altına şerit şeklinde dizilmiş dört adet tekerlekten oluşuyordu. İşte bu gösteri günümüzdeki patenlerin doğuşunun başlangıcı kabul edilir; çünkü aynı yıl içinde yani 22 NİSAN 1823’de “AYAKKABILARIN ALTINA TAKILARAK, ZEVK YA DA ULAŞIM İÇİN KULLANILAN YARARLI BİR AYGITTIR” ibaresi ile “PATENT” i alınmıştır. Oldukça yavaş bir gelişim gösteren paten, 1846 yılında Paris’te sergilenen bir operanın buz dansı sahnesinde buza uyarlanmış haliyle tekrar kullanıldı. Patenin gelişim süreci yine yıllara yayılırken 1863 yılında New York’ta yaşayan James PLİMPTON, farklı tasarımlar geliştirerek Amerika’da yeni bir çılgınlığın başlangıcına imza attı. Plimpton’un geliştirdiği bu patende denge unsuru çok iyi ayarlandığı için bir çok farklı amaçla –hareketler yapmak- kullanılabilmeye olanak sağlıyordu. Amerika’da çılgınlık derecesinde artış gösteren paten, doğduğu yer olan Avrupa’ya ise farklılaştırılarak 1870 li yıllarda geri döndü. 1900 lu yıllarda Amerika’da yüzlerce Rollerskate alanının açılmasıyla paten sporu yavaş yavaş şekillenmeye başladı. Günümüzdeki modern patenin oluşumunda en büyük dönüm noktası kabul edilen olay ise 1980 yılında Scott ve Brennan OLSON kardeşler tarafından kurulan “ROLLERBLADE” şirketidir. Bunun dışında rekabet ile birlikte “K2” ve “OXYGEN” firmaları da paten dünyasının gelişmesine birçok katkı sağlamışlardır ancak günümüzde “inline skate (tek hatta dizilmiş tekerlek düzenli patenler)” adı rollerblade ile bütünleşmiş olarak kabul edilmektedir.
PATEN ÇEŞİTLERİ
Fitness Paten: Ulaşım ve spor için kullanılır. Görünüm olarak kullandığımız bir spor ayakkabının altına sonradan tekerlek monte edilmiş gibidir. Tekerleri 72mm ve üstü çaplardadır.
Hız Pateni: Profesyonel amaçlı kullanılır. Hafiflerdir. Tekerleri 100 mm civarındadır. Yüksek dönüş sağlayan Abec9 rulmanlar kullanılır.
Hokey Pateni: Street hokey oynamak için üretilmişlerdir. Ayağı tamamen sarar. Tekerleklerin dizilişi fitness patene göre daha farklıdır.
Offroad Paten: Düz yol olmayan her yerde kullanmak için birebirdir. Havalı tekerlekleri olabilir. Küçük - büyük hiçbir engel sizi durduramaz.
Slalom Pateni: Slalom ve Freestyle slalom için üretilmiştir. Frame** in yeri değiştirilebilir. Sağa sola ve öne arkaya kaydırılabilir. Tekerlek diziliminde değişik kombinasyonlar kullanılır. Slalom manevralarını yapabilmek için özel ayrıntıları vardır.
**frame: Patenlerde, paten botunun altında bulunan ve tekerleklerin takılı olduğu parçanın adıdır..
Agresif Paten: Sert ve koruyucu bir dış botu vardır. Frameleri alçak , tekerlekleri sert ve küçüktür. Teker profili diğer tekerlere göre daha düzdür. Framelerin ortasında grind için bir boşluk bulunur. Bazı frameler 2 tekerlek olabilmektedir.
Buz Pateni: Patenin buz üzerinde kullanımı için uyarlanmış halidir.
Türkiye’de ve dünyada patenciler arasında kullanılan en yaygın paten çeşidi hiç kuşkusuz Aggressive Inline Skate. Yaygın olan bu çeşit hakkında sizlere daha ayrıntılı bilgiler sunuyoruz.
1980 yılı Aggressive Skate 'in doğuşu kabul edilmektedir. Önceleri patenciler bazı engellerin üzerinden atlıyor, havada spinler atıyorlardı. Agresif patenlerin ortaya çıkışı; düz yollarda gitmek, bir şeylerin üzerinden atlamak ya da havada taklalar atmanın ötesinde eğimlerden, duvarlardan, merdiven korkuluklarından patenlerin tekerlek ve frame denilen kısımlarını kaydırarak, daha adrenalin dolu extreme hareketler yapmaya dayanmaktadır. Bu anlamda 1980li yıllarda kaykay ve paten teknik terimi olarak kullanılan “Grind ” hareketinin patenle yapılmasından sonra 1980 – 1990 yılları arasında bir çok hareket bulundu. Agresif patende bulunan ilk grind "Frontside" adı verilen hareket oldu. Bu hareketlerin yapılması hem normal patenleri yıpratıyor hem de insan vücudunda ciddi sakatlıklar bırakabiliyordu. İlk agresif patenler bu iş için yeterli olamayabiliyordu. Bunun üzerine paten görünümleri ve özellikleri de hızla değişmeye başladı ve günümüzdeki, kaba ama aynı zamanda güzel görünüşlü, sağlam, çok korunaklı ve bu işe daha uygun modeller yapılmaya başladı. Bununla birlikte kayılacak mekan çeşitliliği de arttıkça sürüş tarzı denilen olgular ortaya çıktı. Buna göre Aggressive Paten sürüş olarak 3’e ayrılmaktadır:
1-Vert: Halfpipe denilen yarım borularda paten sürmek vert olarak geçer.
2-Park: Skateparklardaki diğer rampalarda ve kurulu ekipmanlarda paten kaymak olarak geçer.
3-Street: Gerçek dünyada sokaklarda kaymak, yüksek yerlerden atlamak, Spimler atmak, Raillarda, curblerde, handrail ve ledgelerde kaymak olarak geçer.
Agresif paten kaymak oldukça emek isteyen, zor, zahmetli ve bir o kadar da tehlikelidir. Bu sebeplerden dolayı yeni hareketlere başlamadan önce, yeterli tecrübeye sahip olduğunuza inanmanız gereklidir. Tecrübenize göre uygun hareketler çalışmanız yerinde olur. Düşüşlerden dolayı sakatlanmanızı en aza indirgeyecek olan korumalıklar(kask, dizlik, dirseklik, bileklik) kullanmamak riski artırır ve tamamen kendi tercihinizdir. Her zaman korumalarla kaymak ve sizden daha iyi teknik ve tecrübeye sahip olan patencilerle birlikte vakit geçirmek hem hareketleri daha kısada öğrenmenize hem de bilgi sahibi olmanıza olanak sağlayacaktır.
Ülkemizde agresif patenin gelişimi diğer extreme sporlarda olduğu gibi oldukça yavaştır. Bunun başlıca nedeni de hiç şüphesiz yeteri kadar skatepark olmayışıdır. Her zaman her şeyde ve diğer extreme sporlarda olduğu gibi bu işle ilgilenenlerin belli başlı büyük şehirlerde toplanmış olması ve Türkiye’deki diğer şehirlerde bu sporun yapılmayışı üzücü bir durumdur.
Agresif patene başlamak için gerekli olan tek şey istemenizdir. Bunun dışında zaten paten tecrübeniz varsa gelişiminiz de bir o kadar hızlı olacaktır. Etrafınızdaki patencilerle tanışmanız ve beraber yeni şeyler yapmanız da sizi geliştirdiği gibi pateni de geliştirecektir. Ayrıca internet sayesinde bir çok site ve forum sayfasından bilgi paylaşımında bulunarak da gelişebilirsiniz. Paten kayıyorsanız kaymaya devam edin, kaymak istiyorsanız araştırın, yardım alın, öğrenin ve bir daha sakın bırakmayın!
Bu yazı 2008 yılında Boardridermag Dergisi'nde, www.skateboardturkiye.com-www.skateboardtr.com sitesinde ve bir çok web sitesinde yayınlanmıştır. İzin alınmadan ve yazar ismi belirtilmeden başka yerlerde kullanılamaz!
ya ben kayiyorum ama duramiyorum nasil durucam??? lutfen help meeee........
YanıtlaSiltopuk freni, T freni yada powerslide fren yapabilirsin. Ya da ani bir daire çizip durabilirsin.
YanıtlaSilkar sapanıyapabilirsin.
Youtube da çok bilgi var.Uzman tv de de . ARAŞTIRMALISIN ÖNCE:)
Patenler hakkında genel, güzel bir yazı olmuş. ELinize sağlık. Yazdıklarınıza ek olarak eklemek istediğim bir şey var; paten kaymak insan sağlığı için birçok açıdan faydalıdır. Hem gelişim konusunda hem esneklik hem de güç denge konusunda. Hatta yapılan araştırmalar sonucu elde edilen bilgilere göre; 30 dakika tekerlekli paten kayarak 425 kalori yakılabilmektedir. Diğer spor aktiviteleri ile kıyaslandığında paten kaymanın kalori yakmada ne kadar faydalı olduğu görülmektedir.
YanıtlaSil